Η Αίγυπτος και η Ιορδανία τίθενται σε αδύνατη δέσμευση από το σχέδιο Τραμπ για τη Γάζα

Published on 9 February 2025 at 18:52

Αν και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη βοήθεια των ΗΠΑ, το Αμμάν και το Κάιρο αντιμετωπίζουν πολιτική καταστροφή στο εσωτερικό τους, εάν η διεθνής οργή τις τελευταίες ημέρες επικεντρώθηκε στην πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ να αναλάβουν οι ΗΠΑ την «κυριότητα» της Γάζας και να εκτοπιστούν περισσότεροι από δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιοι για να επιτραπεί η μετατροπή του εδάφους από «τόπο κατεδάφισης» σε «ριβιέρα» στη Μέση Ανατολή.

 

Στην Ιορδανία και την Αίγυπτο, η απαίτηση να δεχτούν και οι δύο χώρες τεράστιους αριθμούς Παλαιστινίων από τη Γάζα – ενδεχομένως σε μόνιμη βάση – έχει προκαλέσει την ίδια ανησυχία. Οι ηγέτες και των δύο χωρών απέρριψαν αμέσως την πρόταση και ο Ιορδανός βασιλιάς, Αμπντουλάχ Β', και ο Αιγύπτιος πρόεδρος, Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, κατευθύνονται στην Ουάσιγκτον σε μια προσπάθεια να πείσουν τον Τραμπ να αλλάξει πορεία.

Ο Αμπντουλάχ και ο Σίσι γνωρίζουν ότι είναι ευάλωτοι στο συναλλακτικό στυλ γεωπολιτικής του Τραμπ, καθώς οι οικονομίες και η ασφάλεια των χωρών τους εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τεράστια επίπεδα βοήθειας και εμπορίου των ΗΠΑ.

 

Η Ιορδανία δέχτηκε μεγάλο αριθμό εκτοπισμένων Παλαιστινίων το 1948 κατά τη διάρκεια των πολέμων γύρω από την ίδρυση του Ισραήλ και το 1967 όταν το Ισραήλ κατέλαβε τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της Ιορδανίας - πιθανώς περισσότερο από το μισό - είναι παλαιστινιακής καταγωγής, με πολλούς ακόμη να χαρακτηρίζονται πρόσφυγες.

Ο ρόλος, η παρουσία και το μέλλον των Παλαιστινίων στην Ιορδανία είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα πολιτικά ζητήματα της χώρας.

Το 1970, ένοπλες φατρίες της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης έφτασαν κοντά στο να αφαιρέσουν τον έλεγχο του βασιλείου από τον πατέρα του σημερινού βασιλιά, Χουσεΐν. Αν και η επανάληψη είναι εξαιρετικά απίθανη, τα γεγονότα πριν από 55 χρόνια δεν έχουν ξεχαστεί.

Ιορδανοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει για τις συνέπειες του εκτοπισμού Παλαιστινίων στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη από την αρχή του πολέμου, καθώς η βία εκεί έχει αυξηθεί και οι ισραηλινοί οικισμοί έχουν επεκταθεί. Μια προσπάθεια να εξαναγκαστούν οι Παλαιστίνιοι από τη Δυτική Όχθη στην Ιορδανία -μια φιλοδοξία για πολύ καιρό της δεξιάς πτέρυγας του Ισραήλ- θα ήταν μια κόκκινη γραμμή που θα θεωρηθεί ως «κήρυξη πολέμου» από τον στρατιωτικά ισχυρό γείτονά τους, είπαν οι αξιωματούχοι.

Οι Ιορδανοί ανησυχούν πολύ ότι αυτό που συμβαίνει στη Γάζα (θα μπορούσε να ανοίξει) την πόρτα για την προσάρτηση (από το Ισραήλ) της Δυτικής Όχθης.

 

Οι αρχές στην Ιορδανία αντιμετώπισαν μήνες εγχώριων διαδηλώσεων που ζητούσαν ισχυρότερα μέτρα για την υποστήριξη των Παλαιστινίων και οποιαδήποτε κίνηση συμμόρφωσης με τα αιτήματα του Τραμπ θα θεωρηθεί ως προδοσία της παλαιστινιακής υπόθεσης. Όμως η Ιορδανία έχει συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ και στενούς στρατιωτικούς και οικονομικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ. Λαμβάνει επίσης τεράστια και ζωτικής σημασίας οικονομική βοήθεια από την Ουάσιγκτον, δίνοντας στον Τραμπ σημαντική μόχλευση. Οι αξιωματούχοι στο Αμμάν αναφέρονται ιδιωτικά στην «εξισορροπητική πράξη» που απαιτείται από το βασίλειο.

 

Ένα άλλο θέμα είναι πρακτικό. Η οικονομία της Ιορδανίας έχει υποφέρει από τον πόλεμο και οι δημόσιες υπηρεσίες βρίσκονται σε οριακό σημείο. Οι υπηρεσίες ασφαλείας αγωνίστηκαν να περιορίσουν τους ισλαμιστές εξτρεμιστές, ενώ η υποστήριξη για πιο μετριοπαθείς ισλαμιστές έχει προφανώς αυξηθεί.

 

Στο Κάιρο, η ασφάλεια αποτελεί μείζον μέλημα, ειδικά στην εξαιρετικά ευαίσθητη ζώνη της ερήμου του Σινά, όπου ορισμένοι έχουν προτείνει να χτιστούν τεράστιοι προσφυγικοί καταυλισμοί. Η Αίγυπτος αρνήθηκε να επιτρέψει στους Παλαιστίνιους στη Γάζα να διαφύγουν στο έδαφός της κατά τη διάρκεια του 16μηνου πολέμου εκεί, φοβούμενη μια μαζική και αποσταθεροποιητική εισροή που θα μπορούσε να γίνει μόνιμη.

 

Η αιγυπτιακή οικονομία έχει ήδη τεράστια προβλήματα.

Οι υπηρεσίες ασφαλείας στην Αίγυπτο αγωνίζονται να κρατήσουν το καπάκι της δυσαρέσκειας ώστε να μην ξεχειλίσει και οι αξιωματούχοι φοβούνται ότι νέα αστάθεια θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα άλλο μαζικό κίνημα διαμαρτυρίας όπως το 2011. 'Οπως λένε πληροφορίες από το εσωτερικo των χωρών αυτών :

Κανένας Άραβας ηγέτης δεν έχει την πολυτέλεια να είναι συνένοχος στη συστηματική εθνοκάθαρση της Παλαιστίνης, ο Τραμπ έδωσε φωνή στους χειρότερους εφιάλτες των ηγεσιών στο Αμμάν και στο Κάιρο.

 

Eνώ στη συνέντευξη Τύπου με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ είπε ότι ο Αμπντουλάχ και ο Σίσι θα προσέλθουν στην πρότασή του και θα «ανοίξουν τις καρδιές τους (για) να μας δώσουν το είδος της γης που χρειαζόμαστε για να γίνει αυτό και οι άνθρωποι να μπορούν να ζήσουν αρμονικά και ειρηνικά».


Add comment

Comments

There are no comments yet.